การวางแผนระบายสีน้ำ

     ในการระบายสีน้ำสีน้ำที่มีเสน่ห์และสวยงาม ยอมรับกันอย่างหนึ่งว่า สีต้องสะอาดสดใส  และหากต้องการให้เกิดความประทับใจแก่ผู้ชม ต้องเว้นเนื้อกระดาษขาวไว้ด้วยความแม่นยำ

1.สีสะอาดสดใสจะเกิดขึ้นได้อย่างไร?
   เกิดได้ด้วยการไม่ระบายสีน้ำทับกันไปมา นอกจากสีจะทึบตันไม่สดใสแล้ว สีอาจจะเน่า(เละดูไม่ออกเป็นสีอะไร      ออกคล้ำๆ) นอกจากนี้ยังอาจทำให้กระดาษเป็นรอยหรือเป็นขุย ผิวหน้ากระดาษเสียช้ำไป
2.การเว้นเนิ้อกระดาษขาว
   ในการระบายสีน้ำเราไม่นิยมใช้สีขาวกับสีดำ ในสีดำเราจะใช้สีอื่นแทนค่าหรือผสมให้มีน้ำหนักใกล้เคียงแทน
ในสีขาวเราเว้นว่างปล่อยเป็นเนื้อกระดาษขาวไว้แสดงในส่วนที่เป็นแสงสว่างหรือแสงขาวจัด
มีคำพูดกล่าวว่า นักระบายสีน้ำท่านใดหากมีความสามารถเว้นจังหวะในส่วนสีขาวได้ถูกต้องเหมาะสม นับว่าเป็นผู้ที่มีความแม่นยำ สายตามือและสมองทำงานร่วมกันได้อย่างมีประสิทธิภาพ ผลงานที่ได้นั้นก็สมบูรณ์สวยงามเป็นลักษณะเฉพาะตัวของแต่ศิลปินแต่ละท่าน


ดังนั้นในการระบายสีน้ำเราจึงต้องมีการวางแผน
1.การระบายสีน้ำไม่จำเป็นต้องสำเร็จในคราวเดียว
จริงอยู่บางครั้งในกรณีที่เราต้องการให้เกิดความไหลซึมของสี เราจำต้องระบายสีในขณะที่กระดาษกำลังเปียกชื้นอยู่ เพราะถ้าเราช้าไปหรือปล่อยให้สีแห้งแล้ว จะทำให้กลมกลืนกันก็คงลำบาก ถ้าทำได้ก็ไม่ค่อยสวย แต่มีข้อยกเว้นหรือทางออกหากเวลาไม่พอ เช่นหากต้องการให้ซึมไหลก็ทำไปตามที่กล่าวข้างต้น
เมื่อเสร็จแล้วเราสามารถพักไปดื่มกาแฟ แล้วกลับมาต่อในส่วนอื่นๆที่เหลือได้ หรือวันหลังก็ยังได้
2.การวางแผนรวมถึง จุดเด่น องค์ประกอบ แสงเงา เรื่องราว การเว้นขาว มือใหม่อาจใช้กาวกันไว้   บอกคนขายตามร้านเครื่องเขียนว่ากาวกันระบายสีน้ำ มีขายเป็นขวด คุณสมบัติเมื่อแห้งแล้วเราสามารถใช้นิ้วมือสะอาดถูออกไปได้ พอเสร็จแล้วในส่วนนี้ก็จะเป็นสีขาวของเนื้อกระดาษ ในการระบายสีน้ำเราเลือกที่จะระบายส่วนไหนก่อนหรือหลังก็ได้แล้วแต่ความเหมาะสมยากง่ายของแต่ละภาพ ดังตัวอย่าง

การระบายสีน้ำแบบทิวทัศน์บก 2

     การวาดภาพทิวทัศน์ต้องประกอบด้วยเส้นระดับสายตา จุดรวมสายตา จุดเด่น องค์ประกอบ ฯลฯ
ดังที่ได้กล่าวไปข้างต้นบ้างแล้ว คราวนี้ผมเพิ่มในส่วนที่เหลือในเรื่องการเก็บรายระเอียด
ในบางส่วนที่เราต้องการเน้นในรูปภาพให้เกิดความน่าสนใจ เราอาจมาเก็บรายละเอียดที่เราอาจหลงลืมได้ในภายหลัง  เราสามารถเช็ดสีส่วนเกินบางส่วนออกไปได้ เช่นเดียวกันเราอาจเพิ่มเติมสีทับลงไปได้บ้างหากน้ำหนักไม่เพียงพอ (แต่ต้องทำให้น้อยที่สุดในกรณีที่จำเป็นเท่านั้น)
การเก็บรายละเอียด
1.ในภาพทิวทัศน์ส่วนใหญ่ก็หนีไม่พ้นท้องฟ้ากับผืนดิน จุดเด่นอาจเป็น ต้นไม้ดอกไม้ มนุษย์ หรือสัตว์ สิ่งของ ฯลฯ
   ให้คำนึงถึงระยะ ระยะก็มีรายละเอียด สีสดใส ห่างไกลออกไปก็ ก็อ่อนจางลงไป
2 ในส่วนท้องฟ้าก็มีความสำคัญ เพราะจะแสดงอารมณ์ความรู้สึก สีสรรบรรยากาศ ทั้งนี้ทั้งนั้นต้องคำนีงถึงสภาพ            ความเป็นจริงไม่ควรขัดแย้งกัน อาจอสดงถึงพายุกำลังมา หรือท้องฟ้าในวันที่สดใส
ใน

การระบายสีน้ำแบบทิวทัศน์บก

     การวาดภาพระบายสีแบบทิวทัศน์บกมีรูปแบบทั่วไปดังนี้
1.มีเส้นระดับสายตา
2.มีจุดสนใจ เรื่องราว
3.มีสีแสดงบรรยากาศ
4.มีการใช้หลักทัศนียภาพ
     ที่นิยมวาดก็เป็นภาพทุ่งนาป่าเขา สิ่งก่อสร้าง ตึกรามบ้านช่อง ต้นไม้ทุ่งดอกไม้ เป็นต้น
1.เส้นระดับสายตา เป็นเส้นแนวนอน ใช้กำหนดระดับสายตาเพื่อแสดงให้ผู้ดูทราบว่าสิ่งใดที่อยู่ต่ำกว่าระดับสายตาเราสามารถมองเห็นรูปร่างพื้นผิวลักษณะด้านบนของวัตถุชนิดนั้นได้
ตัวอย่างเช่น ถ้าเป็นภาพดอกไม้ ผู้วาดจะแสดงรายละเอียดเฉพาะด้านบน ด้านล่างจะถูกบดบังไป ผู้ชมไม่สามารถมองเห็นด้านล่างได้ ส่วนที่อยู่เหนือระดับสายตาผู้ชมสามารถเห็นแต่เพียงด้านล่าง เช่นใต้ท้องเครื่องบิน นกที่กำลังบินเรามองเห็นได้ในส่วนท้อง ยกเว้นนกตัวนั้นอาจแสดงลักษณะการบินที่ผิดแผกไปจากปกติธรรมดา โดยทั่วไปเส้นระดับสายตาไม่นิยมวางไว้กึ่งกลางภาพ ให้วางเป็นสัดส่วน2/3ของหน้ากระดาษโดยเลือกที่จะแสดงส่วนท้องฟ้าหรือพื้นดินก็ได้ตามวัตถุประสงค์ของผู้สร้างงาน
2.ภาพวาดที่ดีย่อมแสดงเรื่องราว หรือจุดสนใจ เพียงเรื่องเดียวเรื่องใดเรื่องหนึ่ง นอกนั้นเป็นตัวประกอบรองลงไป
เช่น ภาพดอกไม้ ดอกไม้ก็ควรเป็นจุดสนใจ กิ่งก้านใบ ควรเป็นองค์ประกอบรองลงไป ภาพทิวทัศน์หากแสดงจุดเด่น  แนว ภูเขาที่อยู่ไกลด้านหลังควรเป็นองค์ประกอบที่รองลงไป
3.สีบรรยากาศเป็นส่วนที่ช่วยให้ภาพวาดมีความสมบูรณ์สวยงาม เพื่อแสดงให้เห็นจริงของบรรยากาศในชวงเวลานั้นๆ ช่วงยามเช้าสีบรรยากาศมักมีสีเขียวเหลือง กลางวันสีส้มเหลือง ตอนบ่ายสีม่วง น้ำเงิน ม่วงแดง  นอกจากนี้ยังมีบรรยากาศอื่นๆอีกเช่น หลังฝนตก ก่อนฝนตก พายุกำลังมา สีบรรยากาศอาจสร้างขึ้นเองได้ตามประสบการณ์ของผู้สร้าง แต่ต้องสอดคล้องมีความเป็นไปได้กลมกลืนทั้งเนื้อหาและบรรยากาศ
4.ภาพทิวทัศน์ทั่วไปมักใช้หลักทัศนียภาพperspective  เพื่อให้เกิดมิติความใกล้ไกลตื้นลึกมีลักษณะเป็น3มิติเพื่อให้เกิดความสวยงามสมจริง มีการใช้ร่วมกันกับเส้นระดับสายตา ข้อสังเกตสิ่งใดที่อยู่ไกล้จะมีขนาดใหญ่ สิ่งใดอยู่ไกลมีขนาดเล็กกว่าเสมอ  นักวาดท่านใดมีความรู้ความเชี่ยวชาญก็จะสามารถผลิตผลงานที่มีคุณค่าสวยงามในโอกาสต่อไป.

เพิ่มเติมรายละเอีนดเว้นส่วนท้องฟ้าไว้ระบายทีหลัง

เพิ่มคำอธิบายภาพ

งานระบายสีน้ำที่เกิดจากความล้มเหลว

     ดังที่ได้กล่าวมาแล้วในเบื้องต้น งานระบายสีน้ำเป็นงานที่ไม่สามารถทำให้สำเร็จได้โดยง่ายดายนัก ต้องอาศัยความอดทน มุ่งมั่น ลองถูกลองผิด ฝึกฝนอยู่เป็นประจำสม่ำเสมอ ตัวกระผมเองถึงแม้หมกม่นมานานพอควร ปัจจุบันก็ยังมีผิดพลาดล้มเหลวอยู่เป็นประจำ สาเหตุส่วนตัวที่ได้ประสบ
     1.ขาดการวางแผนที่ดีในการทำงานระบายสี
     2.ขาดสมาธิในบางช่วงตอน ขาดความต่อเนื่องในการทำงาน
     3.ไม่คำนึงถึงโครงสี
    4.ขาดเรื่องราว
    5.เยอะเกินไป
รายละเอียด
 1.การระบายสีน้ำที่ดีต้องมีการวางแผนล่วงหน้า ไม่เช่นนั้นนักระบายสีอาจพบปัญหาการความไม่นุ่มนวลลื่นไหลของสี  มือใหม่ควรร่างภาพไว้เพื่อกำหนดรูปแบบไว้คร่าวๆกันหลงลืม หากต้องการให้ไหลซึมเข้าหากันสีที่ระบายก่อนหน้าจะต้องไม่แห้งหรือเปียกเกินไป ถ้าแห้งจะแข็งกระด้าง ถ้าเปียกสีอาจกระจายจนไม่เห็นน้ำหนัก ดังนั้นต้องทราบว่าควรจะระบายสีใดก่อนสีใดหลัง
2.บางครั้งการระบายสีน้ำอาจไม่จบในคราวเดียว สามารถมีการหยุดพักเว้นว่างไว้ในส่วนนั้นมาระบายในภายหลังได้  ด้วยเหตุผลนี้บางเวลานักระบายสีอาจเกิดความไม่ต่อเนื่อง วิธีการควรให้จบในคราวเดียว หรือต้องวางแผนในการทำงานให้ดี
3.บางครั้งเราระบายสีไปเรื่อยๆจนใกล้สำเร็จเราจึงพบว่าสีที่เราใช้แปลกๆ เนื่องจากไม่มีการวางแผนเรื่องโครงสี จึงไม่สามารถแสดงจุดเด่นของสีใดสีหนึ่งออกมาได้ ถาพเลยดูไม่น่าสนใจ
4.เนื้อหาในภาพบางครั้งน้อยเกินไป หรือชอบพูดว่า "หลวม"หมายถึงองค์ประกอบน้อยเกินไป เหลือพื้นที่ว่างมากเกินไป ไม่มีจุดสนใจในภาพ
5.เยอะเกินไปหรือชอบพูดกันว่า "แน่น" หมายองค์ประกอบแน่นเกินไป ภาพรู้สึกอึดอัด แข่งกันแย่งจุดเด่น แย่งสายตา  จนทำให้ภาพไม่น่าสนใจยุ่งเหยิงไปหมด

ภาพตัวอย่างที่ผมนำมาแบ่งปัน เป็นสิ่งที่ผมทำผิดพลาดดังที่กล่าวมาข้างต้น แต่ด้วยความเสียดายกระดาษสีน้ำ
(ค่อนข้างแพง)กระผมเลยศึกษาทดลองระบายสีจากงานที่เสียแล้ว(ในความหมายส่วนตัวครับ)ถือว่าเป็นการศึกษาไปในตัว ด้วยการรีบเช็ดส่วนที่ไม่ต้องการออกด้วยกระชุบน้ำ เน้นว่าต้องรีบทำในขณะที่ยังหมาดๆอยู่หากสีแห้งแล้วแก้ไขยากครับ เมื่อเช็ดออกเรียบร้อยดีแล้ว ระบายสีในขณะที่หมาดๆ แต่ต้องเพิ่มปริมาณของสีน้ำครับกมายความว่าสีต้องข้นขึ้นมาอีกกว่าปกติ สิ่งต่างๆเหล่านี้ลองทดลองดูครับ

การระบายสีน้ำภาพทิวทัศน์

     สีน้ำเป็นอีกสีหนึ่งที่นิยมในการใช้ระบายภาพทิวทัศน์ เนื่องจากสะดวกไม่ต้องเตรียมอุปกรณ์ยุ่งยาก
1.อุปกรณ์ได้แก่ กระดาษ สี พู่กันเบอร์เล็กไว้เก็บรายละเอียดใบไม้ กิ่งไม้ เบอร์ใหญ่สำหรับพื้นที่กว้าง ท้องฟ้า ภูเขา ทะเล สมัยนี้กระดาษมีขายเป็นแบบสมุดฉีกเป็นเล่ม สะดวกดีเหมือนกัน จานสี(ให้ใช้สีขาว)
2.สี บางครั้งผมใช้หมึกดำละลายน้ำเขียนสร้างน้ำหนักแสงเงาได้เลยภาพที่ได้คล้ายงานวาดเส้นดินสอก็สนุกตื่นเต้นไปอีกแบบ แต่ถ้าอุปกรณ์พร้อมก็เพิ่มความสดใส สีสรรสวยงามให้กับภาพเขียน
3.วิธีการทำงาน ต้องลองควบคุมเวลา โดยการจับเวลา การระบายสีน้ำภาพทิวทัศน์ไม่ควรเกินชั่วโมง(ในการระบายกลางแจ้ง สถานที่จริง)เพราะหากช้าเกินไปดวงทิตย์เคลื่อนที่แสงเงาจะเปลี่ยนอาจสับสน ทำงานได้ยากขึ้น
อีกประการหนึ่งคือความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียน สีน้ำยิ่งระบายได้อย่างรวดเร็วแม่นยำมักดูมีเสน่ห์
4.ถ้าระบายไม่ทันหรือไม่เสร็จจริงๆผู้เขียนบางครั้งก็เป็น ให้ใช้วิธีการถ่ายภาพด้วยมือถือเก็บบรรยากาศแสงเงาในช่วงเวลานั้นเอาไว้  แล้วค่อยมาเก็บรายละเอียดภายหลัง ถ้าไม่มีกล้อง ใช้ดินสอที่มีน้ำหนักเส้นไม่ดำมากร่างภาพแสดงแสงเงาหรือรายละเอียดไว้คร่าวๆก็ใช้ได้เช่นกัน
5.ให้เริ่มร่างภาพด้วยดินสอเบาๆ ทั้งหมดลงในหน้ากระดาษอย่างคร่าวๆ กำหนดจุดสนใจและองค์ประกอบ  ข้อควรระวัง  ไม่ควรใช้ยางลบบ่อยๆหากร่างผิด เพราะจะทำให้กระดาษช้ำผิวหน้าเสียเวลาระบายสีจะไม่สวย ถ้าเราร่างด้วยเส้นบางเบาเวลาระบายสี สีน้ำก็จะกลบเกลื่อนร่องรอยดินสอนั้นไปเอง ตามความเป็นจริงมีร่องรอยดินสอบ้างนิดหน่อยก็ไม่น่าเกลียด ดูสวยงามไปอีกแบบ แต่ถ้าอยากลบเส้นดินสอก็สามารถกระทำได้ในภายหลัง หลังจากสีแห้งแล้ว โดยใช้ยางลบที่มีคุณภาพดีสักหน่อย
6.ร่างภาพเสร็จเริ่มลงสี โดยเริ่มจากจุดเด่นที่เราต้องการให้เป็นจุดสนใจก่อน ที่เหลือตามในภายหลัง เพราะจะทำงานได้ง่ายกว่า เพราะสีน้ำไม่นิยมระบายทับกัน สีจะเน่า ทึบตัน ดูไม่โปร่งใสสบายตา
7.งานเสร็จแล้ว รอแห้ง ขั้นตอนนี้สามารถเก็บรายละเอียดได้นิดหน่อยในส่วนที่เว้นไว้ หรือต้องการเน้นบางจุดตามต้องการ
*****ตัวอย่างภาพนี้ผมใช้วิธีระบายสีแบบเรียบง่ายและค่อนข้างเร็ว ขอให้โชคดีครับผม*****

ระบายสีน้ำแบบแสดงค่าน้ำหนักสีเดียว

     การระบายสีน้ำแบบแสดงค่าน้ำหนักสีเดียว ในที่นี้เราใช้สีดำเป็นสีฝึกทำน้ำหนักในเบื้องต้น
โดยปกติไม่นิยมใช้สีดำในการระบายสีน้ำเพราะอาจทำให้สีเน่าหม่นหมองสกปรกได้ง่าย สีดำมีใช้ในศิลปะแบบจีน
แต่สีดำสามารถฝึกฝนสร้างน้ำหนักและระยะของสีได้ดีเพราะมองเห็นได้ชัดเจน คล้ายกันกับงานวาดเส้นดินสอ
ซึ่งมีแต่กระดาษขาวกับดินสอดำ ในงานสีน้ำเรานิยมเว้นขาวเพื่อแสดงแสงสว่างสูงสุดเช่นเดียวกัน
ดังนั้นมนต์เสน่ห์ของสีน้ำคือค่าน้ำหนักอ่อนแก่ การเว้นจังหวะขาว การตัดสินใจที่มั่นใจฉับพลัน แม่นยำ ช่วงจังหวะเวลาที่เหมาะสมในการลงสี เพราะหากเร็วไปสีอาจจะกระจายไม่เป็นรูปร่าง หากช้าไปอาจไม่นุ่มนวลแข็งกระด้าง
หากระบายผิดพลาดไปก็แก้ไขได้ยาก ระบายทับกันบ่อยๆสีก็ไม่สดใส ดังที่กล่าวมาข้างต้นการระบายสีน้ำหากบอกว่าง่ายเกรงว่าจะโกหก หากบอกว่ายากเกรงว่าจะท้อถอย สิ่งต่างเหล่านี้จะเป็นจริงได้ถ้ามีความรู้ความเข้าใจมีการฝึกฝนอย่างต่อเนื่อง ต้องอดทนและใช้เวลาพอสมควร  สีดำหากทำได้ระยะและมีค่าน้ำหนักอ่อนแก่ก็สามารถสร้างงานระบายสีน้ำที่ดูแปลกตาและมีคุณค่าทางศิลปะได้เหมือนกัน เราลองปฎิบัติดูครับ
     ****เราสามารถใช้หมึกดำละลายน้ำแทนสีน้ำได้เช่นกัน*****

1.ทดลองไล่หาน้ำหนักสีโดยผสมน้ำผสมสีแล้วทดลองป้ายลงในกระดาษทดสอบ

2.เริ่มแรกลองทำจากง่ายก่อนคือแบ่งเป็น3น้ำหนัก

3.หลังจากลองเพิ่มปริมาณน้ำเข้าไป  ระวังเกิดคราบหากน้ำเยอะเกินไป

***ตัวอย่างภาพนี้ผมระบายอย่างรวดเร็ว สำหรับผู้ฝึกฝนใหม่ลองทำแบบช้าๆก่อนก็ได้ครับ

ระบายสีน้ำแบบโครงสีเดียว

     การระบายสีน้ำแบบโครงสีเดียวหมายความว่าจะใช้สีที่อยู่ในกลุ่มเดียวกัน หากเรามองตามในวงล้อสีเราจะเข้าใจได้ง่ายขึ้นครับ การใช้โครงสีประเภทนี้ส่วนใหญ่ใข้ไม่เกินสามสีและต้องเป็นสีในกลุ่มเดียวกัน
ตัวอย่างเช่น สีม่วง+สีม่วงแดง+สีแดง ซึ่งสีดังกล่าวสามารถใช้เทคนิคเพิ่มลดปริมาณสีปริมาณน้ำแยกย่อยทำน้ำหนักให้แตกต่ากันอีกต่อไปได้อีกนับสิยนัยร้อยน้ำหนัก สามารถสร้างสรรค์งานได้อีกมากมายครับ
ในวันนี้ผมเอาตัวอย่างงานที่ผมเคยทำไว้ ลองชมดูครับ อยากทำได้คล่องต้องหมั่นฝึกฝนลองผิดลองถูกอยู่เสมอครับ สวัสดีปีใหม่ด้วยภาพ ผู้หญิงกับดอกไม้ ขอให้ความสุขจงมีแด่ทุกท่านครับ